Hüdai Kaplıcaları

“Hüdai Kaplıcaları” ismiyle de bilinen Sandıklı kaplıcaları, Sandıklı ilçesine 8 km. uzaklık­ta, Afyon-Antalya asfaltı üzerindedir. Sandıklı’ya kadar tren vardır. Denizden 1000 m. yüksekte, Timur ve Alikaya tepeleri arası bir düzlükte bulunur. Sandıklı Kaplıcaları, çamur banyoları ile ünlüdür. Bu banyolara hayat veren şifalı sular, tarihin eski dönemlerinden bu yana, insanoğlunun dertlerine deva olmuştur.

TARİHÇESİ: Hüdai Kaplıcası, eskiden beri bilinen ve kullanılan bir kaplıcadır. İlk, Hristiyanlık devrinde, o civarın başpiskoposu olan Sen Mişel, Hieropolis (Koçhisar) da kaplıcada hastaları tedavi ederek muci­zeler göstermiş, bundan dolayı kitaplara “Sen Mişel’in mucizeleri” diye geçmiştir. Bir şifa kaynağı olması dolayısıyla Hieropolis, “Mukaddes Şehir” olarak tanınmış, diğer kaplıcalarla beraber Afyon iline, Frigya Salutaris (Şifalı Frigya) adı verilmiştir. Bizans döneminden kalma 3 hamam, gü­nümüzde hâlâ hizmet vermektedir.

SUYUN ÖZELLİKLERİ: Kaplıcanın şifalı suları; 500 m boyunda mey­dana gelen bir jeolojik çatlağın değişik yerlerinden kaynamaktadır.

Hüdai şifalı çamurları; özel şekilde hazırlanan toprağın, 60°C’lik şi­falı su ile karıştırılması sonucu elde edilmektedir. Çamurun sıcaklığı ise 45°C’dir. Bu çamura, boylu boyunca girilir.

Su verimi çok boldur. Kaplıca suyu, MTA Genel Müdürlüğü’nün 25.12.1994 tarihli raporuna göre; florür içeren sodyumlu, kalsiyumlu, sülfatlı, bikarbonatlı, sıcak su sınıfındadır. Suyun içerisinde ayrıca; po­tasyum, amonyum, magnezyum, demir, alüminyum ve mangan gibi kat­yonlar ile klorür, nitrat, iyodür, hidrofosfat ve hidrokarbonat gibi anyon­lar bulunmaktadır. Metasilikat asidi ile gazlardan serbest karbondioksite de rastlanmıştır.

Suyun sıcaklığı 62-68°C arasında, radyoaktivitesi 13-25 eman ara­sında, pH değeri 6.6 ile 7.0 arasındadır.

ŞİFA YÖNÜ

• Romatizmal hastalıklara,
• Nevralji,
• Kadın hastalıklarına,
• Safra yolları ve
• Metabolizma bozukluklarına üstün şifa sağlar.
• Vücuda ferahlık verir.

Hüdai kaplıcalarından; su banyosu, içme, çamur banyosu ve sauna olarak faydalanılmaktadır.

Banyo tedavisinin faydalı olduğu hastalıklar:

• Artroz,
• Artrit (iltihaplı romatizma),
• Ruhi yorgunluk,
• Bağırsak hastalıkları,
• Böbrek taşı ve kumlarının düşürülmesi,
• Kireçlenme,
• Spondilit (omur ve omurga iltihabı),
• Siyatik,
• Mialji (kas ağrıları) ile salgenjit,
• Overil,
• Metrit,
• Paraploji,
• Parametrit ve adneksit gibi kadın hastalıkları,
• Tendinit peri artrüt,
• Selülit,
• Poliosekeli,
• Romatoid,
• Hemiploji ile,
• Kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde faydalı olmaktadır.

İçme kürleri:

• Sindirim sistemi hastalıkları ve
• Solunum yolları hastalıklarının iyileştiği gözlenmiştir.

Çamur banyosu:

Hüdai kaplıcası, çamur banyolarıyla ünlüdür. Banyo çamuru, 68°C’deki su ile karıştırılarak hazırlanmakta ve 40-45°C sıcaklığa soğutulmakta­dır. Çamurun toprağı, kaplıca yakınlarından temin edilmektedir. Toprak, az kumlu, kızıl bir kildir. Çamur banyosu küvetini 30 cm dolduran kil, üzerinden geçirilen sıcak kaplıca suyu ile çamur haline getirilerek ve ayakla çiğnenerek banyoya hazır hale getirilmektedir. Sıcak kaplıca suyu, çamurun üzerinde ve 3-5 cm kalınlığında bir süre bekletildikten sonra kesilerek küvetten tamamen akıtılmaktadır. Hasta, daha sonra kürekle açılan çamurun içerisine başı dışarıda kalacak şekilde uzanır ve üstü ça­mur ile örtülür. Belirli bir süre çamurun içerisinde kalan hasta için, gün­de bir defa bu işlem uygulanır. Hastanın çamurda kalma süresi ile ban­yo süresi, kişiden kişiye değişmekle beraber 10-15 dakikadır. Çamur ban­yosundan sonra, vücut, temiz banyo suyuyla temizlenir. Kadın ve erkek banyolukları, yıl boyunca açıktır.

Çamur banyosunun faydalı olduğu hastalıklar:

• Her türlü romatizma,
• Nevralji,
• Nefrit,
• Polinefrit,
• Kırık-çıkık tedavileri,
• Çocuk felçleri ve
• Kadın hastalıkları.

Buğu banyoları bölümü, erkek ve kadın banyolularından oluşmak­tadır.

Sandıklı Hüdai kaplıcalarının pek çok hastalıkların önemli şifa kaynaklarından biri olması bakımından Sandıklı Hüdai kaplıcaları, İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi Hidro-klimatoloji kürsüsünce hazırlanan “Türkiye Maden Suları” isimli kitaplarında yer alan Sandıklı Hüdai kaplıcaları ile ilgili Prof. Dr. Orhan Yenal, Doç. Dr. Nurten Osman’ın tıbbi değerlendirmelerini aynen almayı faydalı gördük. (Şifalı Sularımız, Yurt Haberler Ajansı Yayını)
Ancak çamur banyosunda dikkat edilecek bir hususu hatırlatmakta fayda var. Sandıklı Hüdai kaplıcalarında hazırlanan çamur banyoları içine girildikten sonra, değiştirilmeden kullanılması halinde pek fazla yarar sağlamadığı belirtilmektedir. Çamur banyosu sırasında buna dikkat edilmelidir.

Tıbbi Değerlendirme : Afyon Sandıklı kaynak sularını üç gruba ayırarak tetkik etmek gerekir. Bu yörenin bütün maden suları alkalik ve toprak alkalik-acı bikarbonatlı sular grubuna girerler. Ayrıntıları radyoaktiviteleri ve taşıdıkları karbondioksit bakımındandır. Birinci gruba soktuğumuz buğu kaynağı kükürtlü kaynak, Vali Havuzu denilen Çelikli kaynak suları birbirlerine terkipleri bakımından pek yakın bulunmaktadır. Son ikisinde az miktarda fakat yine de belirli bir düzeyin üzerinde karbondioksit tespit edilmiştir. İkinci gruba giren Sandıklı tek banyolular, üstü kapalı Çeltikli Hamam, Asri çamur suyu ve kadın çamur suyu, erkek çamur sularında karbondioksit ile birlikte kayda değer derecede radon miktarı çok zayıftır. Diğer taraftan birinci ve ikinci gruba giren bütün sularda florür saptanmaktadır. Sandıklı yöresinin sıcak suları halk tarafından da bilindiği gibi ağrılı sendromlarda değerlendirile gelmiştir. Bu bölgede bulunan ve maden suyu karışımı ile oluşan çamurlar, maden suyunun ısısı ve diğer nitelikleri İle çamurun sıcağı uzun zaman koruyan özelliği de taşımaktadır. Sandıklı havzasının kaynak suları genellikle romatizmalı hastalarda kullanılmaktadır. Bu hastaların çok değişik türlerden oluştuğunu biliyoruz, özellikle yaşlılarda ve adetten kesilmiş kadınlarda görülen ve dejeneratif eklem romatizması diye adlandırılan cinsten de yerleşme nerede olursa olsun su ve çamur uygulamaları değer kazanır. Uzun süre devam eden ve eklemlerde şekil bozuklukları ve eklem sıvısının hastalıkları ile iltihaplı romatizma cinslerinde dikkatle tavsiye edilmektedir. Ayrıcalığına girmeden pratik bir kıstas olarak şunu önerebiliriz: Hastalığın faaliyet ve durgunluk devrelerine uyan eklemde sıvı toplanmadığı zamanlarda kireçlenmelerin hakim olduğu devrelerde uygulama uygundur. Eklemlerde sıvının toplandığı ağrıların çok şiddetli olduğu kanda iltihabî bulguların arttığı hastalarda hafif ateş, bitkinlik, solgun renk görüldüğü devrelerde ilaç tedavisine baş vurulur. Hasta kürlere gönderilmez. Bu devre medikal tedavi ile söndürüldükten ve kan bulgularının kısmen kararlı bir hal almasından sonra hastanın kalp, mide, barsak, karaciğer ve sair sistem organlarında kür için kontrendikasyon olmadığı taktirde kür uygulanması önerilir. Yumuşak kısım romatizmalarında da hastalığın alevli olmadığı devirlerde kürler tavsiye edilir. Radyoaktif sularda sedatif etkinin daha fazla olması beklenir. Karbondioksit taşıyanlarda ise sıcağın etkisiyle birlikte periferik damarların açılması ve bunun sonucunda kanın yüzeyleşmesi beklenmelidir. Bu etki tansiyonu düşük olanlarda yakından takip edilmelidir. Çok sıcak olan sularda kanın büyük bir kısmının iç organlardaki dolaşımdan çekilerek etrafa aktarılması hayati organlardaki kan hacminin azalmasına sebep olabilir ve bu da hipovolemik şoklara yol açabilir. Son olarak metabolik artritislerin kriz devrelerinin dışında kalan, örneğin gut artropatilerinde kriz artan devrelerde de sular endikasyon kazanır.

Afyonlu bir şairin yine bu kaplıcalar için duyuşlarını dile getiren dizelerine de yer vermeden geçmeyeceğiz.

Ünlü şifa kaynağıdır “Hüdai”
Görmedinse, etme fırsatı zayi
Serpilmiştir şirin, kubbeli damlar
Altlarında havuzlarla, hamamlar
Bol ağaçlı yeşil meydan ve çamlar
Huzur verip, göz hakkını tamamlar
Çok sıcaktır Hüdai’nin çamuru
Şifalıdır, balçık -Adem- hamuru
Çamurlara yatmaya bir başlayın
Ağrıların anasını haşlayın.
Ünlü şifa kaynağıdır “Hüdai”
Sen de sına, etme fırsatı zayi
(Osman Çizmeciler)

MEVCUT TESİSLERİ: Kaplıca tesisleri, yaklaşık 30 dekarlık bir arazi üzerine kurulmuştur, özellikle yaz aylarında bir tatil köyü görünümünde olan kaplıca alanına çadır kurulabilmektedir. Şifa arayanlara, yıl boyunca hizmet verilmektedir. Kaplıcada her keseye uygun konaklama tesisi vardır.

Kaplıcada, Sandıklı Belediyesince işletilen, 2 yıldızlı otel niteliğinde 32 oda ve 64 yatak kapasiteli Hüdai Kaplıcası ile 3 yıldızlı otel niteliğinde 132 oda ve 264 yatak kapasiteli Yeni Termal Oteli vardır. Ayrıca, havuzlu, müstakil banyolu ve 1029 yatak kapasiteli 343 daire de bulunmaktadır. Banyosuz durumdaki 240 dairenin yatak kapasitesi ise 720’dir.

Kaplıca tesisleri, 3 adet kapalı büyük yüzme havuzu, 2 adet açık bü­yük yüzme havuzu, 600 kişi/saat kapasiteli çamur kürü banyosu, iki adet kükürt banyosu, 3 adet çelikli havuzu, 3 adet saatlik banyodan oluşan bir gruptur. Günübirlik gelen ziyaretçilere de uygun banyo imkânı vardır. Ayrıca, sevkli hastalar da kabul edilmektedir. Hüdai Kaplıcası Oteli, 1. sı­nıf otel, otomatik telefon, 100 kişilik kapalı restoran, açık termal havuz, termal su ve çamur banyoları ile tabii saunaya sahiptir.

Banyosuz daireler, ancak yaz aylarında kullanılmaktadır

Yeni Termal Otel: 1. sınıf otel, odalarında termal banyo, telefon, 300 kişilik kapalı ve açık restoran, 100 kişilik konferans salonu, disko, çocuk parkı, açık termal havuz, kuaför, masaj, jakuzili termal havuz, market, sauna ve çamur banyosuna sahiptir.

Sandıklı Hüdai Kaplıcası bölgesinde, şu an toplam üç adet 5 yıldızlı otel bir adet 3 yıldızlı otel bir adet de butik otel olmak üzere toplamda beş adet otel bulunuyor. Hüdai kaplıcalarına yürüme mesafesindeki 5 yıldızlı oteller; May Thermal Resort & SPA, Safran Thermal Resort, Sandıklı Thermal Park Resort SPA & Convention Center, Sandıklı Thermal Otel ve 3 yıldızlı Butik Thermal Otel bulunmaktadır.

SANDIKLI HÜDAİ KAPLICALARINA NASIL GİDİLİR?

Sandıklı Hüdai Kaplıcaları, Afyon merkeze yaklaşık olarak 69 km; Sandıklı ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır. Şehirlerarası otobüslerin yanı sıra tren ile de Sandıklı’ya ulaşmak mümkündür. Sandıklı’dan toplu taşıma ile Hüdai Kaplıcalarına ulaşmak isteyenler, her saatte bir kalkan Sandıklı Şehiriçi Halk Taşımacılığı minibüslerini kullanarak kaplıcaya ulaşım sağlayabilir. Kendi hususi aracı ile ulaşmak isteyenler ise aşağıdaki haritadan istifade edebilir.

SANDIKLI HÜDAİ TERMAL ve YAKINLARINDA GEZİLECEK YERLER

-Akdağ Tabiat Parkı: Sinanpaşa ilçesindedir. Akdağ Kocayayla’yı da gezebilirsiniz.
-Sandıklı Tarihi Hisar Kalesi ve Sandıklı Ulu Cami
-Yunus Emre ve Taptuk Emre Türbeleri: Yunus Emre (ks) bilinen bir çok türbesi mevcuttur. Sandıklı’daki türbe de bunlardan biridir. Sandıklı’da aynı mahalle içerisinde Yunus Emre türbesine yaklaşık 100 metre mesafede Taptuk Emre (ks)’nin de türbesi vardır.

KAYNAKLAR: 1- Fevziye Koç, Türkiye Kaplıcaları, Bilge Kültür Sanat Yayınevi ; 2- Mehmet Şimşek, Şifalı Sulara Yolculuk, İnkılap Kitabevi, 3- Şifalı Sularımız, Yurt Haberler Ajansı Yayını